مقاله درباره اعتیاد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

چکیده

مقدمه: از جمله پدیده هایی که در بوجود آمدن بزه دیدگی(crime victim)مؤثر است اعتیاد به مواد مخدر می باشد و از آنجا که پیشگیری مقدم بر درمان است طراحی دوره های آموزشی جهت پیشگیری اولیه مناسب است. هدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر پیشگیری از اعتیاد می باشد.

روش ها: مطالعه حاضر نیمه تجربی بوده و نمونه های آن از بین جوانان و والدین شهر اصفهان به ترتیب به تعداد 20 و21 نفر انتخاب شده اند.

نمونه گـیری پس از اطلاع رسـانی بصورت تصادفـی ساده صورت گرفت. دوره آموزش مهارتهـای زندگی با برنامـه ریزی مجزا برای جوانان و والدین در هشت جلسه در تابستان 1381 اجرا گردید. اطلاعات مورد نیاز قبل و بعد از آموزش توسط سه پرسشنـامه (آگاهی والدین و جوانان و احتمـال گرایش به اعتیاد) جمع آوری گردید و از طریق نرم افزار SPSS و آزمون آماری تی زوج مورد آنالیز قرار گرفت.

نتایج: یافته هـا نشان داد میانگین نمره پس آزمون در جوانان و والدین بالاتر از میانگین نمره پیش آزمون بوده و تحلیل داده ها بیانگر تفاوت معنی دار بین نتایج دو آزمون در دو گروه جوانان و والدین بود. بدین ترتیب که آموزش مهارتهای زندگی بر آگاهی والدین و جوانان و احتمال گرایش جوانان به سوء مصرف مواد مخدر تأثیر داشت.

بحث: برگزاری دوره های آموزشی مهارتهای زندگی در افزایش آگاهی والدین و کاهش احتمال گرایش جوانان به سوء مصرف مواد مخـدر تأثیر داشته و لذا بر نقش آموزگاران و اسـاتید دانشگاه در زمینه مشاوره و آموزش پیشگـیری از اعتیاد تأکید می شود.

واژه های کلیدی: آموزش، مهارتهای زندگی، اعتیاد، پیشگیری.

مقدمه:

بزه دیدگان از جمله قربانیان بزهکاری محسوب شده که با عنـاوین مختلفی در جامعه سختیهـا و مصائب بیشمـاری را متحمل می شوند. از جمله گروه هایی که بیش از پیش در معرض خطر آسیب دیدن و آسیب رساندن مـی باشند معتادان هستند که آثار ویرانگر اعتیاد را سالها به دوش می کشند. اعتیاد یک پدیده چند بعدی، خطر آفرین و فعلی ناهنجار از نظر اجتماعـی است که بیش از پیش سلامت فردی و اجتماعـی را مورد تهدید قـرار میدهد (1). سوء مصرف مواد امروزه بین گروه های مختـلف افراد، بخصـوص جوانان شیـوع یافته و

همچنان که سن ابتلاء پایین آمده است فراوانی آن رو به تزاید می باشد (2). طبق برآورد برنامه کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد مصرف سالانه مواد مخدر در جهان به اندازه ای است که می تواند 3/3 الی1/4 درصد از جمعیت را گرفتار سازد (3). بر این اساس اگر هر معتاد (با در نظر گرفتن500000 نفر معتاد در کشور) هر روز فقط 6000 ریال صرف مـصرف مواد مخـدر نماید سـالانه هزینه بسیـار زیـادی صرف دود کردن و هدر دادن سرمایه هـا مـی شود(4).

٭ عضو هیأت علمی(مربی) گروه مامایی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه ع.پ اصفهان

E-mail: M valiani@nm.mui.ac.ir

در ایران که جوان گرایی چهره ای جدید از این پدیده مخرب را به نمایش گذاشته است و منشاء بسیاری از جرایم (مثل قتل، تجاوز، دزدی و غیره) و حوادث نابهنجار اجتماعی گردیده است، انگیزه مبارزه و انتخاب برنامه های مناسب پیشگیری را در قالب یک ضرورت مطرح می نماید (5).

مهمترین شیوه های پیشگیری از اعتیاد عبارتند از: آگاه نمودن جامعه از خطرات و مضرات مواد مخدر، افزایش مهارت های زندگی و مهارت حل مشکل، هدفمنـدی زندگی و شناخت ارزشهـای فردی، اجتماعـی و مذهبـی، تقویت فعالیت های جایگزین برای افراد در معرض خطر و شناخت باورهای غلط مربوط به مصرف مواد مخدر (1).

برنامه آموزش مهارتهای زندگی از جنبه های مختـلف با سایر برنامه هـای پیشگـیری تفـاوت عمده دارد: 1- بر پایه اصول علمی بنا شده است. 2- برنامه ای جامع است و به عواملی که بیشترین اهـمیت را در سوق دادن نوجوانان و جوانان به سوء مصرف مواد دارا مـی باشد می پردازد. 3- از روشهـای آموزشـی خاص با کارایـی ثابت شده بهره گیری مـی نماید. 4- برنامه برای مدت بیش از 15سال هم در جهت عدم گرایش به اعتیاد و هم کاسـتن از مـصرف سیـگار تأثیر گـذار است (تأثیرگذاری دراز مدت و پایدار) و....

بنابراین با توجه به عوامل مؤثر در بروز اعتیاد که شامل عوامل فردی (ناراحتیهای روانی، جسمی، احساس حقارت، اعتماد به نفس پایین، وضعیت بد اقتصادی و...)، عوامل خانوادگی (طلاق و دور بودن همسران از یکدیگر و غیره)، عوامل محیطی (در دسترس بودن مواد، بیکاری و نداشتن برنامه اوقات فراغت و غیره)، عوامل اقتصادی (فقر مالی و نبودن رفاه و غیره) و عوامل فرهنگی آموزشی (سواد پایین، عدم آگاهی از مضرات مواد مخدر و غیره) مـی باشد، در نظر گرفتن برنامه آموزشی که از ابعاد گوناگون به گروههـای سنی مختلف اطلاع رسانی نموده و بطور همه جانبه پیشگیری از اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر را موجب گردد ضروری و مفید به نظر می رسد (4).

در این راستا محققان مختلفـی به ارائه برنامه های پیشگـیری جامع و متنوع پرداخته اند که به طور مختصر به برخی نتایج آنها اشاره مـی گردد. بوتوین (Botuin) و همکاران طی مطالعـاتشان به این نتیجه رسیدند که آموزش مهارتهای زندگی بر پیشگیری از اعتیاد نقش مؤثر داشته است (6). همچنین وی در مطالعه ای دیگر مهارتهای زندگی را به 239 دانش آموز مدارس حومه شهر نیویورک آموزش داده است و به این نتیجه رسیده است که گروه آزمـایش 79 درصد کـمتر از گروه شـاهد مـشروب مصرف نموده انـد (7). در همین زمینه ماریلـین (Marilyn) و بوتـوین در دو تحـقیق جداگانـه به این نتیجـه رسیده انـد کـه آمـوزش مهارت های زندگی در پیشگیری از مصرف مواد مخدر نقش مؤثری داشته است (8 و9). تحقیقات چندین سـاله آنها نشـان داده است که این نـوع آموزشهـا اثر بخشی خود را در طول زمان حفظ نمـوده است. تحقیق دیگـری بیانگر تـأثیر دوره آموزش بر مهارتهای زندگی است (10). علاوه بر این قـادری در تحقیق خود نشـان داده است که دوره های آموزشی در کاهش گرایش به اعتیاد و تغییر نگرش معتادان نقش مؤثری داشته است (11).

با توجه به گستردگی این پدیده و آثار زیان بار آن و با تأکید بر این نکته که تا سال 1380، هشتاد درصـد هروئین جهـان در کشور همسـایه یعنی افغانستـان تهیه مـی شده است (12) و هـمچنین کاهـش سن مبتلایـان در ایـران (که 66 درصـد معتادین برای اولین بار مصرف مواد مخدر را در سن 25-16 سالگی آغاز می کنند) باید در پی ارائه راهکارهـای منـاسب برای مبـارزه با این پدیـده مخرب بود (2).

این پژوهش نیز با هدف تعیین نقش آموزش مهارتهای زندگی در پیشگیری از اعتیاد جوانان و همچنین نقش آن در میزان آگاهی والدین و جوانان، از طریق برگزاری برنامه هـای آموزشی برای این دو گروه طراحی شده است. چنانچه والدین نیز که نحوه برخوردشان با یکدیگر و با فرزندانشان در رفتارهای اجتماعی جوانان